Obciążenie emocjonalne w zawodach społecznych i jego konsekwencje – wyniki badań własnych na tle literatury
Maciej Załuski, Marta Makara-Studzińska
Artykuł ma charakter poglądowy, a jego treścią są obciążenia emocjonalne występujące w zawodach społecznych, ich przyczyny, czynniki ochronne oraz następstwa zdrowotne. Szczególną uwagę poświęcono wymaganiom związanym z interakcjami społecznymi zachodzącymi pomiędzy osobami pomagającymi i zwracającymi się o pomoc i wyrażanymi w postaci komunikacji interpersonalnej. Powyższe treści omówiono, posługując się przykładami pochodzącymi ze środowiska pracy pracowników ochrony zdrowia oraz centrów systemu powiadamiania ratunkowego. Informacje pochodzące z aktualnych prac naukowych porównano z wynikami badań własnych. We wstępie pracy zawarto informacje dotyczące źródeł obciążenia emocjonalnego pracowników zawodów związanych z ochroną zdrowia z uwzględnieniem zmian wywołanych pandemią COVID-19. Wymagania dotyczące komunikacji interpersonalnej przedstawiono, korzystając z pojęcia „praca emocjonalna” (emotional labour). W części dalszej omówiono niekorzystne następstwa stosowania pracy emocjonalnej w postaci syndromu wypalenia zawodowego oraz problemów zdrowotnych. Omawiane treści zobrazowano wynikami badań własnych. Ich problematyka dotyczyła dwóch grup zagadnień. Zbadano związki łączące pracę emocjonalną z poziomem empatii, zaangażowania w pracę oraz wypalenia zawodowego. Drugim zagadnieniem były predyktory wypalenia zawodowego w postaci wymagań środowiska pracy, statusu cywilnego i obciążenia opieką nad dziećmi oraz zasoby osobowe w postaci poziomu spostrzeganego stresu, uogólnionej skuteczności własnej oraz posiadania aktywnego hobby. Przedstawiono także negatywne zmiany dotyczące poziomu bezradności, wypalenia oraz nadwagi i otyłości odnoszące się do pracy zawodowej w okresie pierwszej fali pandemii COVID-19. Artykuł kończy podsumowanie oraz wnioski.