Organizacja osobowości a elastyczność w radzeniu sobie ze stresem w grupie osób uzależnionych od alkoholu
Izabela Anna Grzankowska1, Aleksandra Fabjanowicz2
Wprowadzenie i cel: Osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych charakteryzują się istotnie silniejszą patologią organizacji osobowości niż osoby nieuzależnione. Identyfikowanie zasobów psychologicznych, które mogą dawać szansę na bardziej adekwatne funkcjonowanie i efektywne leczenie osób uzależnionych, wydaje się więc bardzo zasadne. Jednym z zasobów osobistych człowieka jest elastyczność w radzeniu sobie, która sprzyja redukowaniu napięcia emocjonalnego i wzmacnianiu adaptacyjnych form funkcjonowania. Celem prezentowanych badań było sprawdzenie, czy występuje zależność między wymiarami organizacji osobowości a elastycznością w radzeniu sobie ze stresem u osób uzależnionych od alkoholu przy uwzględnieniu wieku i płci badanych. Materiał i metody: W badaniu wzięły udział 93 osoby uzależnione od alkoholu, w tym 27 kobiet (29%) oraz 66 mężczyzn (71%) w wieku 20–77 lat (średnia, mean, M = 43,72 roku; odchylenie standardowe, standard deviation, SD = 12,83). Do badań wykorzystano Inwentarz Organizacji Osobowości (Inventory of Personality Organization, IPO) Ottona F. Kernberga i wsp. (2001) w polskiej adaptacji Agnieszki Izdebskiej i Beaty Pastwy-Wojciechowskiej (2013) oraz Kwestionariusz Elastyczności w Radzeniu sobie ze Stresem (KERS-14) autorstwa Małgorzaty Anny Basińskiej i wsp. (2021). Wyniki: Wykazano, że bardziej elastyczne strategie zaradcze występują u tych badanych dorosłych uzależnionych od alkoholu, którzy stosują mechanizmy obronne wyższego rzędu i cechują się większą spójnością tożsamości. Wiek badanych okazał się zmienną powiązaną z bardziej prawidłową organizacją osobowości oraz większą elastycznością w radzeniu sobie. Wnioski: Elastyczność w radzeniu sobie jest częściowo powiązana z wymiarami organizacji osobowości badanych dorosłych uzależnionych od alkoholu.