LOGO
EN

Właściwości temperamentu a organizacja osobowości osób uzależnionych od alkoholu

Patrycja Basińska1, Alicja Czerwińska2

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2023, 23 (4), p. 245–251
DOI: DOI: 10.15557/PiPK.2023.0031
PlumX metrics:
Streszczenie

Wprowadzenie i cel: Podejście kliniczne w zakresie diagnozy zaburzeń psychicznych koncentruje się na identyfikacji mechanizmów predysponujących do rozwoju patologii. Temperament, cechujący się uwarunkowaniem biologicznym, reguluje m.in. potrzebę stymulacji, która może się przejawiać zachowaniami ryzykownymi, w tym problematycznym używaniem alkoholu. Celem pracy była weryfikacja związków pomiędzy właściwościami temperamentu a wymiarami organizacji osobowości u osób uzależnionych od alkoholu. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 91 osób uzależnionych od alkoholu (26 kobiet i 65 mężczyzn). Zastosowano Kwestionariusz Temperamentu PTS, mierzący siłę procesu pobudzenia, siłę procesu hamowania i ruchliwość procesów nerwowych, Inwentarz Organizacji Osobowości (Inventory of Personality Organization, IPO), badający wymiary organizacji osobowości: mechanizmy obronne, integrację tożsamości i zdolność testowania rzeczywistości, a także natężenie agresji i wartości moralne, oraz metryczkę. Wyniki: Zaobserwowano istotne związki siły procesu hamowania i ruchliwości procesów nerwowych ze wszystkimi wymiarami organizacji osobowości: stosowanymi mechanizmami obronnymi, stopniem integracji tożsamości i zdolnością do testowania rzeczywistości, a także z natężeniem agresji i wartościami moralnymi. Najsilniejszy związek wykazano pomiędzy siłą procesu hamowania a skalą natężenia agresji. Słabą, ujemną korelację odnotowano także pomiędzy siłą procesu pobudzenia a integracją tożsamości. Analizy eksploracyjne wykazały też, że im silniejszy typ temperamentu (wyższe siła procesu pobudzenia oraz siła procesu hamowania), tym mniejsze nieprawidłowości w organizacji osobowości w grupie osób uzależnionych od alkoholu. Najwyższe nieprawidłowości w zakresie organizacji osobowości ujawniają osoby uzależnione od alkoholu o słabym typie temperamentu. Wnioski: Zarówno analizy korelacyjne, jak i eksploracyjne pokazują, że biologicznie uwarunkowane cechy temperamentu ujawniają związek z nieprawidłowo rozwiniętą organizacją osobowości osób uzależnionych od alkoholu.

Słowa kluczowe
temperament, organizacja osobowości, uzależnienie od alkoholu