Wyzwania młodzieżowe – nieświadomość zagrożenia czy presja rówieśników? Niebezpieczne konsekwencje zabaw współczesnych nastolatków
Monika Dacka
Komputery, tablety czy smartfony umożliwiają młodzieży szybszą komunikację, udostępnianie danych i zdobywanie informacji. Postęp technologiczny i informacyjny przynosi wiele korzyści, ale sprzyja również rozwojowi pewnych zagrożeń. Młodzież w sieci jest narażona na szkodliwe treści oraz zachowania, które mają negatywne konsekwencje dla zdrowia i życia. Okres dojrzewania jest czasem szczególnej podatności na poszukiwanie wrażeń, uleganie presji rówieśników i podejmowanie ryzykownych zachowań. W okresie adolescencji wartość społeczna i osobista nastolatków zależy od nawiązywanych relacji towarzyskich oraz popularności w mediach społecznościowych. Niewątpliwie internet i social media stanowią istotną przestrzeń, w której młodzież spędza wolny czas, ale są także obszarem doświadczania potencjalnego niebezpieczeństwa. W ostatnich latach szczególnie popularną formą rozrywki wśród młodych ludzi stały się wyzwania internetowe. Niebezpieczne formy aktywności podejmowane przez nastolatki pod wpływem grupy rówieśniczej lub – bardzo często − krótkich filmików zamieszczanych na popularnych portalach w internecie nie są rezultatem trudnych, traumatycznych przeżyć ani zaburzeń afektywnych, ale zjawiskiem uznawanym przez młodzież za coś zupełnie normalnego. Takie podejście do omawianej kwestii sprawia, że staje się ona tym bardziej niepokojąca, bowiem dotyczy całej populacji młodzieży, a ponadto przyczynia się do promowania różnych form samookaleczeń. Przestrzeń online może stać się miejscem wymiany technik lub praktyk dokonywania samookaleczeń. Badania wskazują, że to obrazy, a nie informacje tekstowe stanowią istotne źródło działań autodestrukcyjnych. Wczesne epizody samouszkodzeń stają się silnym predyktorem problemów interpersonalnych i psychicznych, a także prób samobójczych i samobójstw. Niska świadomość społeczna zagrożeń wynikających z tzw. wiralowych wyzwań młodzieżowych utrudnia zarówno podejmowanie wczesnych interwencji, jak i zapobieganie rozprzestrzenianiu się tendencji autodestrukcyjnych. Celem tego artykułu jest opisanie popularnych wyzwań podejmowanych przez młode osoby pod wpływem presji grupy rówieśniczej lub mediów społecznościowych oraz ukazanie ich udziału w rozwoju samookaleczeń. Omówione zostaną również konsekwencje tych zachowań i możliwości działań prewencyjnych ograniczające ten niebezpieczny trend.