Metody podtrzymywania efektów terapii elektrowstrząsowej w depresji w różnych częściach świata
Katarzyna Nowak1, Zuzanna Wingralek1, Agnieszka Banaszek1, Michał Próchnicki2
Wprowadzenie: Terapia elektrowstrząsowa (EW) jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia w psychiatrii. Celem pracy jest przedstawienie innowacyjnych metod zapobiegania nawrotom depresji po leczeniu EW z wykorzystaniem EW kontynuującej (continuation electroconvulsive therapy, c-ECT), EW podtrzymującej (maintenance electroconvulsive therapy, m-ECT) oraz farmakoterapii, a także porównanie podejść do ich stosowania w różnych częściach świata. Materiał i metody: Dokonano przeglądu dostępnej literatury poprzez przeszukanie baz PubMed i Google Scholar przy użyciu następujących słów kluczowych: „c-ECT”, „m-ECT”, „continuation electroconvulsive therapy”/„kontynuacja terapii elektrowstrząsowej”, „maintenance electroconvulsive therapy”/„podtrzymująca terapia elektrowstrząsowa”, „major depressive disorder”/„duże zaburzenia depresyjne”, „continuation pharmacotherapy”/„kontynuacja farmakoterapii”, włączając prace oryginalne, metaanalizy i prace przeglądowe w języku polskim i angielskim opublikowane w latach 1999–2023. W celu utrzymania wysokiej jakości przeglądu narracyjnego zastosowano skalę SANRA. Wyniki: W leczeniu podtrzymującym c-ECT i m-ECT osiąga się porównywalne efekty jak przy leczeniu farmakologicznym. Najskuteczniejszą metodą jest połączenie leczenia farmakologicznego i c-ECT. c-ECT i m-ECT mogą skrócić czas, koszt i liczbę hospitalizacji. Jednocześnie jednym z głównych trendów w praktyce EW w ostatnich 20 latach było przejście z leczenia szpitalnego na ambulatoryjne. Wnioski: c-ECT i m-ECT są niewystarczająco wykorzystywane i niedostatecznie zbadane pomimo pozytywnych doświadczeń klinicznych obejmujących ponad 70 lat. Choć stosuje się je na całym świecie, nie ma konkretnych wytycznych ani ujednoliconych metod prowadzenia tych terapii. Prowadzone obecnie badania powinny dostarczyć zaleceń dotyczących wyboru, częstotliwości i czasu trwania c-ECT i m-ECT.