Wprowadzenie i cel: Celem badania było ustalenie, czy analiza powiązań pomiędzy inteligencją a ryzykiem przemocy mierzonym skalą Historical Clinical Risk Management-20 (HCR-20^v3) na gruncie polskim dostarczy wyników spójnych z wynikami badań międzynarodowych. Dodatkowo skupiono się na znalezieniu moderatorów tej relacji. W badaniu wzięło udział łącznie 202 osadzonych płci męskiej. Materiał i metody: Do uzyskania danych niezbędnych do analizy statystycznej wykorzystano skale HCR-20 oraz Structured Assessment of Protective Factors (SAPROF). Wyniki: W badaniu stwierdzono ochronną rolę inteligencji i poziomu wykształcenia w badanej grupie. Wyższy poziom inteligencji okazał się istotnym czynnikiem ochronnym, korelującym ze zmniejszonym ryzykiem historycznym, ryzykiem klinicznym, surowością zarządzania ryzykiem i ostateczną oceną ryzyka wśród osadzonych mężczyzn. Poziom wykształcenia uznano za istotny moderator wpływający na związek pomiędzy poziomem inteligencji a niższym poziomem ryzyka historycznego, zarządzania ryzykiem i końcowej oceny ryzyka. Wnioski: Badanie wykazało ochronną, moderujacą rolę edukacji w zakresie związku między zaburzeniami osobowości a ryzykiem klinicznym i ostatecznym (priorytet przypadku). Ustalono, że wykształcenie i dochody łącznie pełnią funkcję istotnych moderatorów w kształtowaniu związku pomiędzy poziomem inteligencji a ryzykiem historycznym, poziomem zarządzania ryzykiem i ostateczną oceną ryzyka. Wiedza o moderatorach relacji inteligencja – przemoc usprawnia proces zarządzania ryzykiem, umożliwiając identyfikację konkretnych czynników ochronnych dostosowanych do różnych kategorii przestępców. Poczynione spostrzeżenia mogą przyczynić się do stosowania bardziej zróżnicowanego i ukierunkowanego podejścia w procesie minimalizacji ryzyka przemocy wśród osadzonych.