LOGO
EN

Przestępczość i odpowiedzialność za popełnione czyny wśród osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Wątpliwości i wyzwania dla biegłych

Agnieszka Welento-Nowacka

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2024; 24 (3): 267–272
DOI: 10.15557/PiPK.2024.0033
PlumX metrics:
Streszczenie

Opiniowanie sądowo-psychiatryczne ze względu na stałe poszerzanie wiedzy medycznej, zmieniające się rozumienie zaburzeń psychicznych oraz kryteria diagnostyczne stawia przed biegłymi nowe wyzwania. W ostatnim czasie coraz częściej psychiatrzy i psychologowie w codziennej praktyce spotykają się z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu, również jako biegli sądowi. U osób dotkniętych zaburzeniami ze spektrum autyzmu obserwuje się różnorodność obrazu klinicznego przekładającego się na ich funkcjonowanie i rozumienie świata. Nowe klasyfikacje chorób i zmieniające się kryteria diagnostyczne, a przede wszystkim znacznie obszerniejsza baza wiedzy empirycznej pozwalają na szersze spojrzenie i lepsze zrozumienie zaburzeń ze spektrum autyzmu, nie dają jednak odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące tego zaburzenia. Zwłaszcza takie, które dotyczą osób dotkniętych tym zaburzeniem w kontekście ich kontaktu z wymiarem sprawiedliwości. Ocena przez psychiatrę i psychologa osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu na potrzeby wymiaru sprawiedliwości jest przedmiotem rozważań w wielu krajach, a temat ten pojawia się zarówno w kontekście związku zaburzeń ze spektrum autyzmu z agresją, jak i w kontekście odpowiedzialności za popełnione czyny. Opiniowanie sądowo-psychiatryczne w sprawach, w których osoba z zaburzeniami ze spektrum autyzmu występuje jako podejrzany, może nastręczać trudności. Dlatego ważne jest podjęcie rozważań dotyczących sprawców cierpiących na zaburzenia ze spektrum autyzmu w kontekście odpowiedzialności za czyn, kary i jej wpływu na oskarżonego. W niniejszej publikacji przedstawione zostaną dane z literatury dotyczące rozpowszechnienia zachowań agresywnych wśród osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, przyczyn przestępczości w tej grupie sprawców oraz rozważania dotyczące oceny poczytalności i roli kary u tych osób.

Słowa kluczowe
autyzm, przemoc, orzecznictwo, poczytalność, zespół Aspergera