Zespół stresu pourazowego w psychozie
Radosław Tomalski, Igor J. Pietkiewicz

Diagnoza zaburzeń z kręgu schizofrenii często przysłania inne problemy psychopatologiczne, np. zespół stresu pourazowego, którego częstość w ciągu całego życia u osób z psychozą jest znacznie wyższa niż w populacji ogólnej i wynosi 14–53%. Samo doświadczenie psychozy i jej leczenie, zwłaszcza przy pierwszym epizodzie, może być urazowe i niekiedy prowadzi do zespołu stresu pourazowego, który może mieć specyficzny obraz kliniczny. Rozpoznawanie stresu pourazowego u osób z psychozą jest trudne z wielu powodów, składają się na to trudności w zbieraniu wywiadu dotyczącego traumy, trudności diagnostyczne, wynikające z podobieństwa objawów stresu pourazowego i psychozy oraz barier systemowych w opiece zdrowotnej. Dodatkowym problemem może być konstrukcja kryteriów diagnostycznych zespołu stresu pourazowego w klasyfikacji DSM-5, które utrudniają zakwalifikowanie doświadczeń związanych z psychozą jako urazowych. Wprowadzona w ICD-11 diagnoza złożonego zespołu stresu pourazowego jest słabo zbadana wśród osób z psychozą, jednak pierwsze badania wskazują na jego dużą częstość w tej grupie. W identyfikacji traumatycznych doświadczeń pomocne może być zastosowanie narzędzi przesiewowych, natomiast w postawieniu trafnej diagnozy stresu pourazowego u osób z psychozą przydatne są kwestionariusze samoopisowe i wywiady diagnostyczne. Psychoterapia stresu pourazowego w kontekście psychozy jest skuteczna i bezpieczna, a ponadto ma wpływ na poprawę wyników leczenia samej psychozy. Najlepiej zbadanymi metodami są terapia poznawczo-behawioralna skoncentrowana na traumie oraz EMDR (eye movement desensitisation and reprocessing).