Z radością i satysfakcją informujemy, że „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” (Journal of Psychiatry and Clinical Psychology) awansowała do elitarnego grona periodyków legitymizujących się wskaźnikiem oddziaływania IF. Nasz wskaźnik za rok 2024 to 0,2.

Redakcja „Psychiatrii i Psychologii Klinicznej” z dumą informuje, że od 2023 roku czasopismo jest organem naukowym Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej (PTPK), wydawanym pod patronatem i ze wsparciem merytorycznym Towarzystwa. Niniejszym przedstawiamy krótką informację o działalności i celach PTPK oraz intencjach Twórców organizacji.

Uprzejmie informujemy, że począwszy od numeru 2/2023 „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” będzie się ukazywać jedynie w wersji elektronicznej – w trybie open access.

W dniu 1 marca 2023 r. Redakcja uruchomiła system do elektronicznej obsługi manuskryptów. Obecnie prace wraz z załącznikami należy przesyłać wyłącznie za pośrednictwem panelu.

Od dnia 12 czerwca 2025 r. (decyduje data zgłoszenia pracy w systemie) wydawca „Psychiatrii i Psychologii Klinicznej” (Journal of Psychiatry and Clinical Psychology) wprowadza odpłatność za publikację artykułu w wysokości 700 zł/160 euro.

Analiza działań z zakresu zapobiegania zachowaniom samobójczym realizowanych w 2021 roku w ramach Celu operacyjnego 3: Promocja zdrowia psychicznego Narodowego Planu Zdrowia 2021–2025. Opracowanie i zestawienie informacji dotyczących realizacji działań z zakresu zapobiegania zachowaniom samobójczym pochodzących z bazy danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – PIB ze wskaźnikami samobójstw za ten okres. Dane zostały przedstawione w ujęciu wojewódzkim z wyszczególnieniem przykładów zadań realizowanych w ramach poszczególnych kategorii zadań.

Zaburzenia odżywiania określają zbiór nieprawidłowych zachowań, postaw i emocji wobec odżywiania się oraz wyglądu własnego ciała. Anoreksja i bulimia psychiczna charakteryzują się sztywnymi oraz impulsywnymi zachowaniami, które mają na celu kontrolę masy ciała i jego kształtu. Z piśmiennictwa wynika, że czynnikami podtrzymującymi objawy zaburzeń odżywiania mogą być deficyty funkcji wykonawczych oraz trudności w zakresie regulacji emocji. Celem badań była analiza zależności między funkcjami wykonawczymi, regulacją emocji a występowaniem zaburzeń odżywiania.

Wczesne wykrycie zaburzeń w rozwoju u dzieci pozwala na wdrożenie interwencji wspierających ich rozwój, jak również zdrowie psychiczne i dobrostan zarówno dzieci, jak i ich rodziców. Zaburzenie ze spektrum autyzmu należy do najpóźniej rozpoznawanych zaburzeń w rozwoju. Istotną rolę w procesie wczesnego rozpoznawania tego zaburzenia odgrywają procedury przesiewowe z wykorzystaniem zwalidowanych narzędzi, takich jak Autism Spectrum Quotient w wersji dla dzieci. Prezentowane badanie miało na celu zweryfikowanie właściwości psychometrycznych polskiej wersji językowej tego narzędzia.

Ocena związku osobowości typu D z nasileniem objawów depresji i lęku oraz akceptacją choroby u chorych kardiologicznych. W badaniu wzięły udział 102 osoby (63 mężczyzn i 39 kobiet). Pacjentów podzielono ze względu na obecność osobowości typu D (grupa 0 – bez niej, grupa 1 – z nią), płeć (grupa 0 – mężczyźni, grupa 1 – kobiety) oraz rozpoznanie kardiologiczne (grupa 1 – z chorobą niedokrwienną serca, grupa 2 – z chorobą niedokrwienną serca i niewydolnością krążenia). Do oszacowania nasilenia cech osobowości typu D użyto skali osobowości typu D (Type D Scale-14, DS-14), do oceny objawów lęku i depresji – Szpitalnej Skali Lęku i Depresji (Hospital Anxiety and Depression Scale, HADS), do zbadania akceptacji choroby – Skali Akceptacji Choroby (Acceptance of Illness Scale, AIS).

Samobójstwo jest istotnym światowym problemem zdrowotnym, a działania mające na celu zapobieganie samobójstwom zostały uznane za priorytetowe przez Światową Organizację Zdrowia. Wraz z rozwojem technologii sztucznej inteligencji (artificial intelligence, AI) narzędzia oparte na chatbotach zyskały popularność jako potencjalne rozwiązania w zakresie zapobiegania samobójstwom. Celem badania była ocena wykorzystania ChatGPT, zaawansowanego modelu językowego AI, w obsłudze konwersacji związanych z tematyką samobójstw.

Choroby nowotworowe stanowią istotny problem zdrowotny i społeczny. Rozpoznanie takiej choroby i proces jej leczenia wiążą się z koniecznością zmiany dotychczasowego stylu życia lub dotychczasowych priorytetów, a zarówno pacjent, jak i jego rodzina muszą dostosować się do nowych warunków życia. Poziom akceptacji choroby istotnie wpływa na jakość życia pacjenta i odgrywa ważną rolę w procesie zdrowienia. W literaturze opisano niewiele badań podejmujących tematykę znaczenia osobowości typu D dla akceptacji choroby, jaką jest rak jelita grubego. W związku z tym zaplanowano badanie, którego celem była ocena znaczenia osobowości typu D dla akceptacji przez chorych z rakiem jelita grubego.

Konstrukt lęku klimatycznego powstał w obliczu zachodzących zmian klimatu – odnosi się do emocjonalnej reakcji na bezpośrednio doświadczane lub postrzegane zagrożenie związane ze zmianami klimatu, którą można uznać za mechanizm adaptacyjny. U podstaw nasilenia odczuwanego lęku klimatycznego leżą m.in. posiadane zasoby, a prężność psychiczna jest uznawana za istotny czynnik w procesie adaptacji do zmian klimatu. Jednocześnie zaangażowanie w zachowania proekologiczne, które w swojej definicji koncentrują się na dobrostanie środowiska, może być związane z globalnymi zmianami klimatu i ich skutkami. Celem badania było sprawdzenie mediacyjnej roli zachowań proekologicznych między lękiem klimatycznym a prężnością psychiczną.

Zaburzenia emocjonalne związane z leczeniem przeciwdepresyjnym (np. anhedonia i stępienie emocjonalne) stanowią istotny problem kliniczny i badawczy, który wpływa na skuteczność leczenia oraz jakość życia pacjentów. Prawie jedna trzecia pacjentów leczonych lekami przeciwdepresyjnymi zgłasza występowanie apatii, przy czym około 8% opisuje jej nasilenie jako umiarkowane do ciężkiego. Podobnie około 40% zgłasza utratę motywacji, przy czym 12% charakteryzuje ten objaw jako umiarkowany lub ciężki. Oksfordzki Kwestionariusz Depresji (Oxford Depression Questionnaire, ODQ) to standaryzowane narzędzie opracowane w celu oceny nasilenia, zróżnicowania i czasu trwania zaburzeń emocjonalnych związanych ze stosowaniem leków przeciwdepresyjnych z grupy selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, odróżniające je od podstawowych objawów depresyjnych, takich jak anhedonia.

Zachorowanie i hospitalizacja z powodu COVID-19 stanowi potencjalnie traumatyczne doświadczenie, zwłaszcza gdy przebieg choroby jest ciężki. Prężność (resilience) uznana jest za istotny czynnik w procesie skutecznego radzenia sobie z wydarzeniami o charakterze traumatycznym i może chronić przed rozwojem objawów zespołu stresu pourazowego. Celem badania było ustalenie roli prężności w prewencji zespołu stresu pourazowego u pacjentów wymagających hospitalizacji ze względu na przebieg COVID-19.

Niewiele wiadomo na temat związku między statusem socjoekonomicznym, używaniem alkoholu i tytoniu w rodzinie a poszczególnymi funkcjami poznawczymi, takimi jak uwaga, pamięć robocza czy funkcje wykonawcze w przebiegu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention-deficit/hyperactivity disorder, ADHD). Celem badania było ustalenie, czy trudności socjoekonomiczne i niezdrowe zachowania w rodzinie są predyktorami funkcji poznawczych u dzieci z ADHD.